بازار نساجی
بازار نساجی

نساجی سنتی ایران در دوره های مختلف

پیشینه ی نساجی سنتی ایران ؛ نساجی سنتی از جمله فرآورده هایی است. که با کمک دستگاه های ساده ی بافندگی از نوع دو وردی، چهار وردی، هشت وردی و… تا ژاکارد دستی، تولید میشود.

نساجی سنتی ایران یکی از قدیمی ترین هنر ها و حرف سنتی ایران محسوب میشود. مروری بر پیشینه ی تولید محصولات دستباف، صحت این ادعا را به اثبات میرساند.

وسایلی که متعلق به حدود 6000 سال ق.م است و در غار کمربند به دست آمده است. گواه خوبیست بر این که مردم آن زمان از فن ریسندگی و تبدیل پشم به نخ اطلاع داشته اند. ولی دلیلی که نشان دهنده استفاده از این نخ ها در صنعت بافندگی باشد، در دست نیست.

نخستین نشانه نساجی در ایران

نخستین نشانه ایی که از وجود پارچه های منسوج در ایران موجود است. متعلق به 4000 سال قمری است که طی حفریات انجام شده در شوش به دست آمده است. برای همین با اطمینان کامل میتوان گفت در 4000 تا 3500 سال ق.م بافندگی در شوش رایج بوده است. بر روی تیغه هایی از مس که هم اینک در موزه های لوور پاریس و بوفالو نیویورک موجود است. جز اشیاء به دست آمده از منطقه شوش است، آثاری از پارچه هایی که احتمالا کتانی بوده که تیغه ها لا به لای آن پیچیده شده بود، دیده میشود.

از یک میله مفرغی که در تپه حصار دامغان توسط اریک اشمید یا آثار دیگری متعلق به 3000 سال ق.م به دست آمده است. مشخص میشود که این میله مخصوص ریسندگی بوده و برای تابیدن نخ های نازک مورد استفاده قرار گرفته است. این میله را میتوان نشانه ی پیشرف و تکامل ریسندگی در آن زمان قلمداد کرد.

در 2500 تا 2700 سال ق.م بافندگی به طور کامل و ظریف تر معمول شده است. این امر با بافت پارچه هایی با سیم های طلا و نقره و نیز تهیه پارچه های مرغوب با استفاده از پشم گوسفند و موی بز کاملا مشهود است.

نساجی در دوره های مختلف

در خصوص وضعیت نساجی سنتی ایران در دوره مادها اطلاعات چندانی در دسترس نیست. اما از بررسی لباس و پوشاک آنان از روی سنگتراشی چنین بر می آید که پارچه بافی در آن روزگار کاملا مرسوم بوده و برش و دوخت آن هم کاملا معمول بوده.

نساجی ایران در دوره هخامنشی به ویژه در خصوص بافت پارچه های پشمی نرم و لطیف مشهور بوده در این دوره همچنین از پارچه های زری نام برده شده.

از منسوجات دوره اشکانی اگر چه چیزی در ایران کشف نشده. ولی بعضی تکه های پارچه ابریشمی از زمان اشکانی در سوریه به دست آمده است.

بنا به گفته اکثریت قریب به اتفاق محققان و پژوهشگران هنر و صنایع ایران به ویژه نساجی و پارچه بافی در دوره ساسانی ترقی شایانی نموده است.

نساجی و پارچه بافی ایران در صدر اسلام پس از مدت کوتاهی وقفه و رکورد که ناشی از تغییرات و تحولات عمیقی در جامعه بود، مجددا رونق یافت.

صنعت نساجی در دوره سلجوقیان به عالی ترین درجه کمال خود رسید.

صنعت نساجی در دوره تیموریان در شهر های یزد،اصفهان، کاشان و تبریز رونق و پیشرف بسزایی پیدا کرده است.

در دوره صفویه پارچه های دارای چند تار و پود کاشان به چشم می خورد که دارای رویه صاف و یکنواخت است.مهم ترین مراکز نساجی در دوره صفویه هرات، یزد، اصفهان، کاشان، رشت، مشهد، قمر، ساوه، سلطانیه، اردستان و شیروان بود که کارخانه های آنها به نرمی و دقت در بافت و تناسب رنگ ها به زیباییی معروف شده است.

وضعیت نساجی سنتی روز ایران

هم اکنون مراکز مهم تولید پارچه های دستباف ایران استان های یزد، خراسان، مازندران، گلستان، گیلان و خوزستان هستند و پارچه های نفیسی چون زری و مخمل هم تنها در مراکز میراث فرهنگی کشور در تهران و کاشان و هنرستان هنر های زیبای اصفهان تولید میشود.

اشتراک گذاری

مطالب مرتبط

دیدگاهی بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

×

سلام!

برای ارسال پیام پشتیبانی ، لطفا روی آیدی پشتیبان آنلاین بزنید و یا با ایمیل زیر تماس بگیرید mailto:bazarnasaji@gmail.com

× پشتیبانی آنلاین