در تکمیل شیمیایی از یک یا چندین نوع مواد شیمیایی استفاده میشود. تا ظاهر و زیر دست پارچه بهبود یابد. یا خواصی در آن ایجاد شود که فاقد آن بوده است.
تکمیل شیمیایی ضد نمدی :
بر روی پارچه های پشمی انجام میشود. زیرا الیاف پشم به دلیل ساختار فلس دار، همواره به درهم و برهم شدن و یا نمدی شدن تمایل دارند. بدون این که برگشت به حالت اولیه امکان پذیر باشد.
عملیات مورد استفاده برای جلوگیری از نمدی شدن پشم به سه دسته تقسیم میشوند:
عملیات تاثیر گذار روی پشم برای تغییر خواص مکانیکی فلس ها.
رزین های سنتتیک که فلس ها را میپوشانند.
ترکیب عملیاتی که از یک طرف فلس ها را تخریب میکند و از طرف دیگر با رزین آنها را میپوشانند.
تکمیل ضد چروک :
الیاف سنتتیک را میتوان، به دلیل خاصیت ترمو پلاست، با تثبیت حرارتی، ضد چروک کرد.و در آن پلیسه دائمی ایجاد نمود.چنین خاصیتی در الیاف طبیعی وجود ندارند. بنابراین، تکمیل ضد چروک بر روی پارچه های پنبه ای، مصنوعی و پشمی انجام میشود.
تکمیل ضد چروک با غوطه ور کردن پارچه داخل حمام محتوی رزین سنتتیک که تحت تاثیر حرارت پلیمریزه (تثبیت) میشود امکان پذیر است.
تکمیل ضد حریق (نسوز) :
ضد حریق کردن عملی است که از سوختن و مشتعل شدن مواد قابل اشتعال جلوگیری میکند.یا سرعت انتشار شعله را کاهش میدهد.
این عملیات بر روی پارچه های مورد استفاده در دکوراسیون داخلی، پدره ای، توری، لباس کار و … انجام میشود.
تکمیل آمپرمابل یا غیر قابل نفوذ و برای نفوذ ناپذیری هوا در پارچه:
هدف نفوذ ناپذیر کردن پارچه در برابر آب و هوا است.
برای این منظور پارچه در مایع هیدروفوب یا آبگریز مانند رزی های طبیعی یا سنتتیک غوطه ور میکنند تا منفذ های آن مسدود شوند.
تکمیل والک :
این تکیمل بر روی الیاف حیوانی (پشم، کشمیر، موهر) و همچنین اکریلیک انجام میشود.
هدف آن بهبود خواصی است در تریکو مانند:
نرمی، لطافت، حجم و … برای این منظور از طریق مالش سطحی تریکو داخل ماشین های صنعتی، الیاف در سطح پارچه حرکت شده تا پارچه به میزان خفیفی نمدی شود.
معایب و محاسن تکمیل شیمیایی
علاوه بر عملیاتی که به کمک تجهیزات و ماشین آلات صورت میگیرد. بخش مهمی از تکمیل پارچه توسط مواد شیمیایی مختلفی انجام میشود. مجموعه فعالیت های صورت گرفته در این شیوه های تکمیل باعث میشوند.تا آهار و فرم بهتری در آن ایجاد شود. همچنین از ایجاد اصطکاک در سطح پارچه کاسته شود. علاوه براین، از مواد ضد چروک از قبیل در متیلول دی هیدروکسی اتیلن اوره و اوره فرمالدئید و سایر مواد شیمیایی برای کاهش ایجاد چروک در پارچه استفاده میشود.
از دیگر مواد شیمیایی مورد استفاده برای تکمیل پارچه می توان به سولفات ها، استری فسفات، آمیدهای چرب، اسیدهای چرب اتوکسیله و همچنین مواد آلی رطوبت گیر اشاره نمود که باعث میشوند تا الکتریسته ساکت پارچه کاسته شود.
مراحل تکمیل شیمیایی
علاوه بر دسته بندی های فوق، می توان روند و نحوه انجام این فرآیندها را به گروه های دیگری نیز تقسیم بندی کرد که عبارتند از:
۱)تکمیل مقدماتی پارچه: به مجموعه عملیاتی از قبیل شستشوی الیاف، کرنیزه کردن و شستشوی پارچه گفته میشود که کثیفی ها و خار و خاشاک موجود در الیاف و همچنین پارچه را از بین میبرد.
۲)تکمیل میانی پارچه: فرآیندهایی از قبیل سفید کردن نخ و پارچه، مرسریزه کردن برای بهبود کیفیت و جذب در رنگرزی، آهار زنی و تثبیت رنگ در این مرحل صورت میگیرد.
۳)تکمیل نهایی پارچه: سوراخ کردن و برش دادن، امباسینگ، اتو زدن و ضد چروک کردن پارچه، ضد آب کردن پارچه و موارد مشابه در گام نهایی صورت میگیرد.
