مواد اولیه نساجی

به طور کلی مواد اولیه نساجی شامل انواع الیاف نساجی طبیعی و مصنوعی. رنگ های شیمیایی، نفت خام، مونو اتیلن گلایکول، ترفنالیک اسید خالص و پارازایلن می باشد.در این میان یکی از اصلی ترین مواد اولیه نساجی الیاف های طبیعی و مصنوعی می باشند. الیاف نساجی دارای گونه های مختلفی می باشد که عبارتند از:

1-الیاف طبیعی با ریشه حیوانی : از قبیل انواع پشم، ابریشم.

2- الیاف طبیعی با ریشه نباتی: از قبیل پنبه، کنف یا کتان.

3-الیاف معدنی: از قبیل آزبست و پنبه نسوز.

4- الیاف مصنوعی: مانند نایلون، پلی استر و یا اکریلیک.

مواد اولیه مصنوعی نساجی

الیاف مصنوعی، الیافی هستند که واحدهای اصلی شیمیایی آنها توسط پیوندهای شیمیایی با یکدیگر ترکیب شده و شکل می گیرند. و یا اینکه پلیمرهای موجود در منابع طبیعی، انحلال یافته (منفک شده). و پس از عبور از صفحه ی نخ ریسی، مجدداً بازسازی شده و این الیاف را به وجود می آورند. این الیاف زمانی که محققین با تغلیظ و چگالش مولکول های دارای دو گروه واکنشگر آمینی با مولکول هایی با خاصیت دو گروه واکنشگر کربوکسیلی، به یک محصول جدید دست یافتند. به مرحله ی تولید موفقیت آمیز رسیدند.
زمانی که محققان از طریق چگالش مولکول های ارائه دهنده دو گروه آمینی واکنشگر (هگزا متیلن دی آمین). با مولکول های مشخص شده توسط دو گروه واکنشگر کربوکسیلی (آدیپیک اسید). توانستند به محصول جدیدی دست پیدا کنند، این الیاف به مرحله ی تولید موفقیت آمیز رسیدند. برای این که نسبت به سایر پلیمرهای متعلق به رده ی شیمیایی مشابه، تفاوت و تمایز وجود داشته باشد. این ترکیب پلیمری توسط نماد اختصاری ۶.۶ علامت گذاری شده است. که این علامت اختصاری، نشان دهنده ی تعداد اتم های کربن (که ۶ است) در دو مولکولی هست. که واحدهای تکرار شونده ی پلیمر را تشکیل می دهند.

الیاف پلی استری

الیاف پلی استری مهم ترین الیاف مصنوعی ساخت دست بشر هستند. که با تولید حدود ۲۲ میلیون تُن در سال ۲۰۰۳ (۵۸% الیاف درهم تنیده ی پیوسته / ۴۲% الیاف کوتاه). برای چندین سال بر تولید الیاف کتانی غلبه داشتند. تعداد کارخانه های دایرشده برای تولید این الیاف در جهان تاکنون، چیزی بیشتر از ۵۰۰ عدد تخمین زده شده است.
این واقعیت که ۷۵% تولید این الیاف در آسیا انجام می شود. جنبه ی قابل ملاحظه و مهمِ دیگری درباره ی الیاف پلی استری است. که از نقطه نظرِ بُعد جغرافیایی- اقتصادی، حائز اهمیت است. زمانی که پلی استر به سهم ۶۵ درصدی در بازار الیاف مصنوعی دست یافت. رکورد بیشترین الیاف مصنوعی تولید شده از الیاف پلی آمید را تا سال ۱۹۷۲ بدست آورد. این موفقیتِ حاصل شده برای پلی استر، به خاطر داشتن ویژگی هایی نظیر تطابق داشتن. و قابل استفاده بودن در بخش های کاربردی مختلف و متنوع، و نیز پایین بودنِ نسبی سطح مواد خام اولیه ی مورد نیاز و هزینه های تولید بوده است.

الیاف پلی آمید

این گروه از الیاف عملاً درِ بازارِ پارچه و منسوجات را به سوی الیافی گشود. که هیچ گونه ارتباطی با جهانِ طبیعت نداشتند. تولید این الیاف توسط حدود ۳۰۰ کارخانه و با مقادیری در حدود ۹/۳ میلیون تُن (سال ۲۰۰۳) در سرتاسر جهان انجام گرفت. این تولیدات به حدود ۶۰ درصد پلی آمیدِ نوعِ ۶ و ۴۰ درصد پلی آمیدِ نوع ۶.۶ تقسیم می شود؛ این الیاف به طور عمده از ترکیب نخ های درهم تنیده ی پیوسته (۸۵%)، در ازای ۱۵% الیاف کوتاه تشکیل می شوند. کشورهای اصلیِ تولیدکننده ی این الیاف، همچنان اروپا و ایالات متحده آمریکا محسوب می شوند (۴۵% از بازار جهانی).

الیاف اکریلیک

تولید این دسته از الیاف در حدود ۶/۲ میلیون تُن (سال ۲۰۰۳) تخمین زده شده است. و اروپای غربی منطقه ای است که تا امروز بالاترین سطح تولید این الیاف را داشته است (۳۰%).
استفاده ی عمده و اصلی این الیاف در بخش های مربوط به پارچه های پشمیِ سنتی است. و در عمل، تنها در قالب الیاف ناپیوسته و گسسته یا الیاف اصلی در حال تولید می باشد.
الیاف اکریلیکی، افزایش تولیدِ بسیار اندک و ناچیزی را نشان می دهند. و در نتیجه سهم این الیاف در بازار الیاف مصنوعی. از ۲۰% در سال ۱۹۷۰ به ۹% در سال ۲۰۰۲ افت پیدا کرده است.

الیاف پلی پروپیلن

این الیاف آخرین نسل الیاف مصنوعی هستند. و با توجه به این که در بخش های دیگری نیز کاربرد دارند. (به عنوان مثال در صنعت پلاستیک سازی)، اهمیت آن همیشه فقط در بخش نساجی دیده نشده است. در واقع حتی با نادیده انگاشتن چنین بخش هایی، تولیدِ انجام شده صرفاً برای مصارف نساجی. (کفپوش سازی، پوشاک، مصارف فنی)، می تواند حدود ۳ میلیون تُن تخمین زده شود. و این نشان دهنده ی نرخ رشد پایدار است. شاخص ترین تولیدکنندگان این الیاف، اروپا و ایالات متحده آمریکا هستند.

سایر الیاف مصنوعی

در میان گروه الیاف با سطح تکنولوژی بالای عملکرد، الیاف الاستان (اسپَندِکس) به سبب داشتن. ویژگی های منحصر به فردی نظیر قابلیت ارتجاعی و خاصیت کشسانی، برجسته و شاخص می باشند. مصرف آن در سال ۲۰۰۱ در حدود ۱۶۰۰۰۰ تن تخمین زده شده است.
الیاف آرامید به خاطرِ داشتنِ ویژگی های مکانیکی و نسوز بودن (غیر قابل اشتعال بودن)، قابل تحسین هستند. (مصرف تخمین زده شده در سال ۲۰۰۱: ۳۳۰۰۰ تن)؛ همچنین برای استفاده های فنی پیچیده، از الیاف کربنی در مواد ترکیبی نیز استفاده می شود. (مصرفِ تخمین زده شده در سال ۲۰۰۱: ۱۳۰۰۰ تن).
الاستان به طور عمده در کشورهای کره و تایوان تولید می شود. (سایر تولیدکنندگان: ایالات متحده آمریکا، ژاپن، آلمان)؛ الیاف آرامید و کربن نیز غالباً در آمریکا و ژاپن تولید می گردند.

مواد اولیه نساجی بر پایه مصنوعی با استفاده از موار موجود در طبیعت (سلولز) و تبدیل شیمیایی آن به خمیر قابل ریسیدن در رشته ساز به دست می آید.

مواد اولیه با منشاء سلولزی :

ویسکوز:الیافی است مصنوعی که از سلولز بازیافته از چوب درختان نظیر سرو و کاج به دست می آید.
مدال: الیاف مصنوعی است که از سلولز استحصال شده از خمیر چوب به دست می آید.
لیوسل: ویسکوز %۱۰۰ سلولزی است که از مغز چوب اوکالیپتوس یه دست می آید.
استات: استات لیفی است مصنوعی که با استفاده از پلیمر به دست آمده از واکنش یک اسید بر روی سلولزی که به طریق شیمیایی تغییر یافته است، حاصل می شود.
تری استات: برای تهیه تری استات همان واکنش استات را استفاده میکنیم فقط شدید تر وکامل تر.

مواد اولیه نساجی با منشاء گیاهی غیر سلولزی:

کائوچو طبیعی.